Vragen en antwoorden
Hier beantwoorden we de vragen die zijn gesteld tijdens de presentatie van het startonderzoek naar inclusiever basisonderwijs.
Wat zijn financiële motieven van scholen om wel/niet inclusief te werken?
Scholen noemen vooral behoefte aan betere randvoorwaarden, vooral de scholen die al gevorderd zijn. In het vervolg van het programma zullen we hier sterker aandacht aan geven. Wat we weten is dat contextfactoren hier erg van belang zijn.
Als verwijzing relatief veel geld kost (of als die middelen er niet zijn) is het al snel een noodzaak. Dat geldt ook in samenwerkingsverbanden waar verwijzingspercentages (te) hoog zijn. Maar er zijn bijvoorbeeld ook scholen die hun zorgbreedte willen verbreden maar dit niet kunnen, omdat zij de middelen niet krijgen (van hun bestuur of samenwerkingsverband) om dit te doen (bijvoorbeeld omdat andere speciale scholen hier op dit moment in voorzien).
Financiering van benodigde expertise of ondersteuningsprogramma's is cruciaal bij de ontwikkeling van inclusiever onderwijs. Er zijn diverse modellen in omloop in landen die voorop lopen in deze ontwikkeling. Behalve keuze voor een passend model, speelt ook het kunnen beschikken over extra middelen gedurende de tijd dat het stelsel transformeert naar een inclusiever systeem. Gebeurt dat niet, dan is er een grote kans dat speciaal en regulier onderwijs lokaal/regionaal tegenover elkaar komen te staan en een gemeenschappelijk ontwikkelproces stopt.
Wat is er al te zeggen over het voortgezet onderwijs?
Het onderzoek gericht op het voortgezet onderwijs is lopend. We weten hier al veel van op basis van eerdere verkenningen, goede praktijkvoorbeelden en de ervaringen in het programma samenwerking/integratie speciaal en regulier onderwijs. Ook is er natuurlijk veel kennis beschikbaar op basis van buitenlands onderzoek.
Als er specifieke vragen zijn, neem dan even contact met ons op. In de loop van dit jaar publiceren we ons onderzoek gericht op het voortgezet onderwijs. Wel hebben we verkenningen beschikbaar voor samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs.
Welke scholen gaven zelf oplossingen aan van de door henzelf onderkende knelpunten?
Circa de helft van de basisscholen heeft in het onderzoek suggesties gedaan voor praktijkontwikkeling en het oplossen van belemmeringen/knelpunten die zij tegenkwamen bij het werken aan inclusiever onderwijs. De rapportage gaat daar uitgebreider op in.
Weten we ook wat verklaart dat sommige besturen inclusief onderwijs in hun missie en visie benoemen, en andere besturen dat niet in hun missie en visie benoemen?
Het onderzoek is hier niet specifiek op gericht geweest. Het onderzoek hebben we gedaan bij basisscholen die werken aan inclusiever onderwijs. Wij hebben in dit onderzoek geen scholen geïncludeerd die niet werken aan inclusiever onderwijs. We kennen wel de motieven van implementerende scholen (zie de rapportage) en zullen ook nader studie maken van redenen van scholen om niet te werken aan inclusiever onderwijs. Overigens laat het onderzoek wel zien wat factoren zijn die maken of scholen overwegen hun zorgbreedte verder te vergroten.
Visie alleen is niet voldoende hiervoor voor de meeste scholen, randvoorwaarden zijn super belangrijk. Het rapport gaat hier verder op in. Ook is nagegaan welke achtergrondkenmerken met posities samenhangen (let wel, dat is niet hetzelfde als 'verklaren'). Op basis van ander onderzoek is hierover wel meer te zeggen. Van harte bereid om hierover door te praten.
Hoe organiseren we de betrokkenheid van leerlingen op de scholen die inclusiever willen werken. Zijn er voorbeelden van?
Belangrijke vraag en ook voor ons in het ondersteuningsprogramma en het onderzoek een thema waar we bijzondere aandacht aan geven samen met JongPIT. In Nederland is dit een onderbelicht thema. We hebben in onze onderzoeksgroep juist daarom speciale expertise op dit gebied (professor Kiki Messoui, University of Southampton). In de (voorhoede)scholen in Nederland zijn er verschillende die hier aandacht voor hebben (gehad), we kunnen je daarmee in contact brengen.
Hoe kunnen we leerlingen in contact brengen met de gemeentelijke politiek. Zijn daar voorbeelden van?
Ons onderzoek is daar niet op gericht. Deze vraag is vrij algemeen dus wat moeilijk te beantwoorden, maar hier is zeer veel over bekend, ook in Nederland; al vanaf de jaren negentig is hier ervaring mee opgedaan. Misschien handig om hierover contact op te nemen met JongPIT.